Temat P 08. Gramy pierwszą partię cz. 2/3. Partia włoska 1/4. Roszada. Znaczenie centrum. Zapis uproszczony

Wrocław
Polska

+48 604 514 545
szachmat.edu.pl

Roszada to wspólny ruch króla i wieży. Jest to jedyny ruch, w którym poruszamy się wspólnie dwoma bierkami: królem i wieżą.
To również jedyny ruch, w którym król porusza się o dwa pola.

Jak wykonać roszadę?
Król idzie o dwa pola w bok, w stronę wieży, a wieża przeskakuje na pole obok króla.

Poniżej w przebiegu partii zobaczysz, jak białe wykonały roszadę. Ten ruch został oznaczony: 0-0

Przykładowa partia
Notacja uproszczona (skrócona) różni się od pełnej tym, że nie podaje się w niej pola początkowego, które zajmowała figura, a jedynie jej symbol (pomijany dla pionków) i pole docelowe. W przypadku bicia zapisujemy dużą literę figury (lub linię, z której zaczynał bicie pionek), dwukropek i pole docelowe zajmowane wcześniej przez bierkę przeciwnika (np. S:e5 lub a:b5).
Jeśli na jedno pole mogą stanąć np. dwa białe skoczki dodajemy dodatkowo literę (lub gdy jest identyczna cyfrę) oznaczającą linię, z której poruszyła się figura.

Partia włoska [C54] - wariant ( 8. .. S:c3) - zapis uproszczony.
Klikaj poniżej na tekst zapisu, a ruchy zobaczysz na diagramie!
 
Partia włoska: wariant klasyczny (z 7. Sc3)
Czarne zagrały pionkiem i zaatakowały dwie cenne bierki białych. Czy białe mogą się obronić?


Zauważ, że jedna wieża stoi bliżej, druga dalej od króla. Dlatego roszadę w jedną stronę - bliższej wieży - nazywamy roszadą krótką, a roszadę w stronę dalszej wieży - długą roszadą. Król, bez względu czy roszada jest długa, czy krótka, idzie zawsze tylko dwa pola.
Powyżej w partii czarne nie zdążyły zrobić roszady i dostały mata.



Zapamiętaj!
- roszada zabezpiecza króla (usuwa z pól centralnych) i wprowadza wieżę do gry,
- rozróżniamy: krótką roszadę (po stronie królewskiej), oraz długą roszadę (po stronie hetmańskiej),
- ten wspólne posunięcie zaczyna się ruchem króla, a kończy dopiero "przeskokiem" wieży,

Są cztery sytuacje, kiedy nie można zrobić roszady:
1. Król już się ruszał,
2. Wieża, którą zamierzamy wykonać roszadę. już się ruszała.
3. Król jest akurat szachowany.
4. Pola, przez które ma przechodzić Król podczas roszady, też są szachowane.

Uwaga! Nie przeszkadza w roszadzie, że wieża jest atakowana.

Znaczenie centrum
Zauważ, że w powyższej partii od początku obie strony grały tak, aby jak najszybciej kontrolować centrum - czyli środek szachownicy wyznaczony przez pola: e4, e5, d4, d5.


Centrum - na szachownicy to pola e4, e5, d4, d5.
Wartość centrum w szachach jest ogromna. Ten kto kontroluje centrum, posiada najlepszą możliwość prowadzenia gry. Bierki z centrum mogą szybciej dostać się w dowolne miejsce na szachownicy. Co najważniejsze: kiedy posiadasz centrum pozbawiasz przeciwnika aktywności, ponieważ jego bierki zajmują mniej korzystne pozycje.
Zgodnie z powyższym pojawia się wymóg, aby od początku partii nie rozwijać figur byle jak: od pierwszych ruchów należy walczyć o centrum.

Istnieje pojęcie zaawansowanego (rozszerzonego) centrum, do którego należą też pola: c3, c4, c5, c6 i f6, f5, f4, f3.

Należy kontrolować i zajmować centrum ponieważ:
- figury z centrum atakują więcej pól,
- kontrolując centrum można przerzucać swoje figury z jednego końca szachownicy na drugi najkrótszą drogą,
- figury w centrum dają kontrolę również nad skrzydłami.
ZADANIA do domu

We wszystkich zadaniach wykonaj posunięcie najlepsze z punktu widzenia debiutu: partii włoskiej w wariancie klasycznym
Uwaga! Często przy diagramach szachowych umieszczone jest symboliczne oznaczenie, kto jest na posunięciu lub też zmieniona jest orientacja szachownicy. Jeżeli u dło diagramu są białe, to na posunięciu są białe, jeżeli u dołu szachownicy są czarne to na posunięciu są czarne.


Zadanie 1
Zadanie 2
Zadanie 3
Zadanie 4
Zadanie 5
Zadanie 6

Zadania - odpowiedzi: 1. c2-c3 2. .. S g8-f6 3. .. G c5-b4 + 4. S b1-c3 5. S f6:e4 6. G b4:d2


ZADANIA dla dociekliwych
Przeglądaj główne warianty partii włoskiej
 
Zwróć uwagę na notację szachową:

+ - szach
++ - podwójny szach
X - mat
! - dobry ruch
!! - bardzo dobry ruch
? - slaby ruch
?? - bardzo slaby (przegrywający) ruch
!? - 'ciekawy' ruch
?! - wątpliwy ruch
+- - decydująca przewaga białych
-+ - decydująca przewaga czarnych
+/= - mała przewaga białych
=/+ - mała przewaga czarnych
+/- - duża przewaga białych
-/+ - duża przewaga czarnych