O sile pionków decyduje ich położenie i groźby jakie mogą zrobić.

Specjalne znaczenie mają pionki wolne, w szczególności jeżeli są one:
- zaawansowane,
- oddalone,
- wsparte (bronione).

W OPRACOWANIU...

I. Wolny pionek - znaczenie i rodzaje
Popatrz na diagram poniżej. Biały pionek na b5 jest silnym pionkiem. Dlaczego? Ponieważ robi groźbę marszu do przodu i promocji na figurę. Jest to pionek wolny (wolniak), czyli taki który nie jest i nie może być zablokowany przez pionka przeciwnika, ani też na jego drodze do pola przemiany nie może znajdować się pole kontrolowane przez wrogiego pionka.

Czarne nie mają silnych pionków. Każdy z nich na swojej drodze ma pionka białych. Czarny pionek na c5 jest pionkiem zablokowanym, pionek na d6, kiedy się ruszy może być zbity przez pionka białych, a pionek na e7 musi też być broniony przez czarnego króla.

Popatrz, jak może wyglądać gra z wykorzystaniem gróźb wolnego pionka

Pionek wolny zawsze stanowi problem dla przeciwnika z powodu groźby promocji, ale nie zawsze gwarantuje zwycięstwo. Na poniższym przykładzie mamy izolowanego wolnego pionka

Izolowany wolny pionek

Rodzaje wolnych pionków

II. Przełom - wyrobienie wolnego pionka

Metodę przełomu poznałeś już w poprzednich lekcjach. Służyła ona wyrobieniu wolnego pionka, który dodatkowo musiał być pionkiem oddalonym, czyli takim który nie zostanie złapany przez figury przeciwnika.

W poniższym przykładzie przypominamy tę metodę.

III. Oddalony wolny pionek - odciągnięcie

IV. Oddalony wolny pionek - wyrobienie

V. Wolny pionek - inne metody wyrobienia wolnego pionka

Końcowa pozycja z partii Euwe - Awerbach (Zurych, 1953). Zauważ iż czarne mają wolnego zaawansowanego pionka, którego blokuje biały goniec.

VII. Zaawansowany wolny pionek - motywy z ciężkimi figurami

VIII. Zaawansowany wolny pionek - motywy z lekkimi figurami

IX. Wolny pionek - zdobycie przewagi materialnej - poświęcenie wolnego pionka

Rzadko udaje się zamienić wolnego pionka na figurę i ją utrzymać, ale groźba promocji może dać przewagę materialną.

Zdarza się iż wolny pionek jest zbijany zanim dotrze do pola przemiany, ale strona broniąca musi poświęcić za niego materiał.

Najczęściej wolny pionek jest zbijany na polu przemiany, ale strona broniąca musi poświęcić za niego materiał.

Oto kolejny przykład, kiedy wolny pionek jest zbijany na polu przemiany. Zwróć uwagę, że doprowadzenie pionka do linii przewagi wspiera białopolowy goniec.

X. Wolny pionek - jako groźba na innego wolnego pionka
Specyficzną sytuacją jest, kiedy groźba promocji spowodowana przez jednego wolnego pionka jest przeciwwagą do groźby wolnego pionka przeciwnika.

Oto słynne studium Richarda Réti' ego z 1921r. Pokazywane często jako przykład na ruchy króla, który może jedną ścieżką realizować dwa zadania. Jest jednak też przykładem na obopólne groźby wolnych pionków.

Podobną ideę obserwujemy w tej pozycji.

XI. Wolny pionek w grze na dwie słabości
Wolny pionek często pojawia się w idei gry na dwie słabości. Często jest jednym z problemów, z którymi się zmaga gracz: musi absorbować tu swoje siły, by nie móc bronić drugiej słabości.

To końcowa pozycja z partii Piotr Kaczorowski - Edward Polański (Kudowa-Zdrój, 1988).

XII. Wolny pionek - strategia gry (wykorzystanie)

Oto partia Euwe - Awerbach (Zurych, 1953), której końcową pozycję już widziałeś. Zwróć uwagę, że czarne oprócz groźby wolnego pionka wykorzystują skoczki, w której pozycja jest zablokowana.

XIII. Walka z wolnym pionkiem

XIV. Wolny pionek - problemy
Uwaga! Jeżeli wolny pionek zostanie łatwo zatrzymany, a potem łatwo zaatakowany, to taki pionek będzie pionek słabym.