Są dwie szczególne okoliczności dotyczące pionków:
- pionki mogą być promowane,
- pionki mogą bić "w przelocie".
Te dwa posunięcia specjalne są możliwe tylko w określonych warunkach.
Promocja (przemiana) pionków.
Pionek, który dotarł do ostatniej linii w obozie przeciwnika musi być zamieniony na jakąkolwiek inną figurę tego samego koloru, oprócz króla.
Nie ma znaczenia, czy nowostawiana figura była zbita wcześniej, czy też nie.
Kiedy wymieniamy piona na figurę nie ma znaczenia, czy dana figura już gra na szachownicy.
Prawie zawsze korzystne jest wymienić piona na hetmana.
Zapis przemiany pionka jest prosty: zapisujemy zwykłe posunięcie pionka i dodajemy oznaczenie (literę - inicjał nazwy) figury, na którą go przemieniono, np. 1. d8H (patrz diagram obok).
Bicie w przelocie (z francuskiego: en passant).
Kiedy pionek rusza ze swej początkowej pozycji o dwa pola, to można go zbić jednym z pionków (ale nie figurą) tak, jakby ruszył się tylko o jedno pole.
Bicie to można wykonać jedynie w następnym posunięciu. Jeżeli wykonamy inne posunięcie, wówczas nie wolno wrócić do bicia w przelocie.
Na rysunku obok białe zagrały:
1. b2 - b4
Czarne skorzystały z prawa do bicia w przelocie i zagrały:
1. .. c4:b3 ep.
Uwaga! "ep." jest skrótem od francuskiego en passant, który dodatkowo podkreśla ten szczególny ruch bicia pionem.
Zadanie 1: Promocja pionka.
Ustaw bierki, jak na diagramie obok. Kiedy ruszają białe - mat w jednym ruchu! Białe promują pionka na np. wieżę i wygrywają: b8 W X
A na jaką inną figurę może być wymieniony biały pion, aby był mat?
Kiedy ruszają czarne, promuja piona na np. hetmana i mat w jednym ruchu: e1 H X
A na jaką inną figurę może być wymieniony czarny pion, aby był mat?
Zadanie 2: Promocja pionka.
Ustaw bierki, jak na diagramie obok. Kiedy ruszają białe - mat w jednym ruchu, dzięki promocji piona na ciężką figurę! g8 H X Kiedy ruszają czarne – mat w jednym ruchu, dzięki promocji piona na gońca! c1 G X
A na jaką inną figurę może być wymieniony czarny pion, aby był mat?
Zadanie 3: Bicie w przelocie.
Na diagramie obok, czarny w tej chwili zagrał e5. Czy jest mat?
Nie! Białe mogą zagrać "bice w przelocie": de6 ep i mata nie ma.
Zadanie 4: Bicie w przelocie.
Na diagramie obok, czarne właśnie zagrał c5. Czy białe mogą dać szacha?
Tak! Dzięki "biciu w przelocie"!
Białe grają bc6+ ep Dają szacha i jednocześnie atakują wieżę!
Czarne zagrały pionkiem i zaatakowały dwie cenne bierki białych. Czy białe mogą się obronić? |
We wszystkich zadaniach na posunięciu są białe. Wykonaj najlepszą promocję.
|
|
|
Zadanie 4 ♘
|
Zadanie 5 ♘
|
Zadanie 6 ♘
|
We wszystkich zadaniach na posunięciu są białe. Daj mata w jednym posunięciu lub w dwóch posunięciach
|
|
|
Zadanie 2b ♘
|
Zadanie 3a ♘
|
Zadanie 3b ♘
|